hạch toán

Hạch toán là từ chuyên ngành quen thuộc đối với kế toán, tuy nhiên ngoài ngành kế toán thì hạch toán được sử dụng ở lĩnh vực nào khác? Vậy hạch toán là gì? Hạch toán kế toán là gì? Có các loại hạch toán nào?

 

Hạch toán là gì?

• Hạch toán là một hệ thống điều tra bao gồm các phương pháp quan sát, tính toán, đo lường, ghi chép với mục đích quản lý các quá trình kinh tế ngày một chặt chẽ hơn.
• Vai trò của hạch toán: Hạch toán đã ra đời rất sớm qua tất cả mọi thời kỳ và hình thái xã hội. Ngày nay khi các quan hệ kinh tế phát triển không ngừng thì hạch toán trở thành phương tiện quan trọng không thể thiếu trong các hoạt động của xã hội, góp phần tạo nên giá trị cốt lõi cho sự phát triển của xã hội.

• Quan sát: đây là quá trình được thực hiện đầu tiên bắt đầu ghi nhận sự tồn tại của đối tượng cần thu thập.
• Đo lường: từ việc quan sát, con người tiến hành lượng hoá đối tượng bằng các đơn vị đo lường tổng hợp.
• Tính toán: quá trình được thực hiện bằng cách sử dụng các phép tính và các phương pháp như phân tích, tổng hợp nhằm lượng hóa đối tượng theo các chỉ tiêu tổng hợp.
• Ghi chép: đây là bước nhằm ghi lại các quá trình thực hiện để hệ thống hóa theo từng thời kỳ với một trật tự nhất định để có căn cứ thông tin và ra quyết định phù hợp.

>>> Tin tức cùng chuyên mục: Hộ kinh doanh cá thể là gì?

Các loại thước đo trong hạch toán

a. Thước đo hiện vật

• Sử dụng phương thức đo lường như cân, đong, đo, đếm để đo lường đối tượng.
• Đơn vị được sử dụng có thể là trọng lượng (g, tấn), độ dài (mét), diện tích (m2) tuỳ thuộc vào đối tượng được tính toán.
• Thước đo hiện vật được sử dụng cho các đối tượng có đặc điểm giống nhau về chất lượng nên hạn chế trong việc áp dụng với các đối tượng có chất lượng khác nhau.

b. Thước đo lao động:

• Dùng để xác định số lượng thời gian hao phí lao động trong một hoạt động kinh doanh với đơn vị dùng để thể hiện là thời gian lao động (ngày công, giờ công…).
• Thước đo lao động dùng trong hạch toán để xác định được giá trị lao động hao mòn và năng suất lao động để làm căn cứ xác định giá trị lao động và tính lương cho người lao động.
• Thước đo lao động thông và thước đo hiện vật thường được sử dụng kết hợp với nhau.
• Đối với loại thước đo lao động này, kế toán tiền lương là vị trí công việc thường xuyên sử dụng xuyên suốt trong quá trình thực hiện công việc tại vị trí này.

c. Thước đo giá trị

• Sử dụng đơn vị tiền tệ làm thước đo, mang tính thống nhất cao có thể phản ảnh nhiều loại đối tượng kinh tế.
• Dùng để tính các chỉ tiêu tổng hợp về các loại vật tư, tài sản khác nhau. Có thể  dùng để tổng hợp được các loại chi phí trong một quá trình sản xuất.
• Giúp so sánh được các chỉ tiêu kinh tế tương nhằm đánh giá hiệu quả họa động kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn.

>>> Tin tuyển dụng: Tuyển kế toán thuế - đi làm ngay

Các loại hạch toán chủ yếu

 

a. Hạch toán thống kê

• Hạch toán thống kê có những đặc trưng giống bộ môn khoa học thống kê hiện đại. Đây là môn khoa học nghiên cứu về mặt lượng của các hiện tượng kinh tế xã hội với số lượng lớn có đặc trưng về thời gian và địa điểm cụ thể. Kết quả nghiên cứu về mặt lượng này nhằm rút ra bản chất và tính quy luật trong sự phát triển của các hiện tượng kinh tế xã hội.
• Trong quá trình phát triển của hạch toán thống kê, việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin về các sự vật hiện tượng kinh tế xã hội thuộc đối tượng nghiên cứu đã được xây dựng thành một hệ thống phương pháp khoa học gồm: điều tra thống kê, phân tổ thống kê, số tuyệt đối, số tương đối, số bình quân,...
• Thước đo sử dụng trong hạch toán thống kê bao gồm cả 3 thước đo hiện vật, lao động và giá trị.                 
• Hạch toán thống kê có phạm vi nghiên cứu rất rộng, không chỉ sử dụng trong hoạt động kinh tế mà còn áp dụng trong đời sống xã hội.
• Thường được dùng để nghiên cứu trên mẫu thông tin lớn trong một thời điểm  nhằm rút ra bản chất và tính quy luật của các hiện tượng kinh tế xã hội. Thông tin của hạch toán thống kê không mang tính thường xuyên, liên tục.

b. Hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật

• Hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật áp dụng các kỹ thuật như sự quan sát, phản ánh đối với từng nghiệp vụ kinh tế kỹ thuật cụ thể nhằm giám sát quá trình thực hiện nghiệp vụ đó.
• Hạch toán nghiệp vụ được áp dụng cho tất cả các hoạt động kinh tế  của doanh nghiệp trong các giai đoạn từ các hoạt động mua nguyên vật liệu hàng hóa cho đến sản xuất, tiêu thụ.
• Hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật sử dụng thước đo hiện vật, lao động và giá trị. Tùy vào từng loại nghiệp vụ và yêu cầu quản lý mà sử dụng loại thước đo thích hợp.
• Hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật sử dụng các phương tiện thu nhập, truyền tin đơn giản, chưa có hệ thống ghi chép lưu trữ bài bản.

c. Hạch toán kế toán

• Thực hiện theo dõi liên tục, có tính hệ thống và ghi lại tất cả các sự biến động của các loại tài sản và nguồn vốn thông qua các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
• Hạch toán kế toán sử dụng cả ba loại thước đo hiện vật, lao động và giá trị. Trong đó chủ yếu sử dụng thước đo giá trị ở dạng giá trị tiền tệ.
• Do quy về giá trị tiền tệ nên hạch toán kế toán có thể cung cấp các số liệu từ chi tiết đến tổng hợp tùy theo yêu cầu quản lý của đơn vị.

• Phương pháp chứng từ kế toán
• Phương pháp tài khoản kế toán
• Phương pháp tính giá
• Phương pháp tổng hợp cân đối kế toán

Một số câu hỏi liên quan đến hạch toán là gì?

Đáp: Có 3 loại hạch toán đang được sử dụng đó là: hạch toán kế toán, hạch toán nghiệp vụ kỹ thuật và hạch toán thống kê

Đáp: có 3 loại thước đo trong hạch toán đó là: thước đo hiện vật, thước đo lao động và cuối cùng là thước đo giá trị.

Đáp: Hạch toán là việc tổng hợp các quá trình bao gồm: quan sát,đo lường, tính toán và ghi chép các thông tin.

Đáp: Khi tiến hành việc hạch toán, kế toán sẽ sử dụng 1 hệ thống các phương pháp 1 cách khoa học, bao gồm: Phương pháp chứng từ kế toán, phương pháp tài khoản kể toán, phương pháp tính giá và phương pháp tổng hợp cân đối kế toán